Ochro­na sygna­li­stów — usta­wa o ochro­nie sygna­li­stów wpro­wa­dza na pra­co­daw­ców sze­reg obo­wiąz­ków zwią­za­nych z koniecz­no­ścią zapew­nie­nia swo­im pra­cow­ni­kom moż­li­wo­ści doko­na­nia tzw. zgło­sze­nia wewnętrznego.

Ustalenie procedury zgłoszeń wewnętrznych

Kto jest zobowiązany do ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych

Pro­ce­du­rę zgło­szeń wewnętrz­nych oraz pro­ce­du­rę dzia­łań następ­czych musi usta­no­wić pod­miot praw­ny, na rzecz któ­re­go według sta­nu na dzień 1 stycz­nia lub 1 lip­ca dane­go roku wyko­nu­je pra­cę zarob­ko­wą co naj­mniej 50 osób.

Czym jest podmiot prawny?

Przez pod­miot praw­ny nale­ży rozu­mieć pod­miot pry­wat­ny lub pod­miot publiczny.

Czym jest podmiot prywatny?

Przez pod­miot pry­wat­ny nale­ży rozu­mieć oso­bę fizycz­ną pro­wa­dzą­cą dzia­łal­ność gospo­dar­czą, oso­bę praw­ną lub jed­nost­kę orga­ni­za­cyj­ną nie­po­sia­da­ją­cą oso­bo­wo­ści praw­nej, któ­rej usta­wa przy­zna­je zdol­ność praw­ną, lub pra­co­daw­cę, jeże­li nie są pod­mio­ta­mi publicznymi.

Czym jest podmiot publiczny?

Przez pod­miot publicz­ny nale­ży rozu­mieć pod­miot wska­za­ny w art. 3 usta­wy z dnia 11 sierp­nia 2021 r. o otwar­tych danych i ponow­nym wyko­rzy­sty­wa­niu infor­ma­cji sek­to­ra publicz­ne­go (Dz. U. z 2023 r. poz. 1524).

Sposób ustalenia procedury zgłoszeń wewnętrznych

Konsultacje wewnętrzne

Pod­miot praw­ny usta­la pro­ce­du­rę zgło­szeń wewnętrz­nych po kon­sul­ta­cjach z:

• zakła­do­wą orga­ni­za­cją związ­ko­wą albo zakła­do­wy­mi orga­ni­za­cja­mi związ­ko­wy­mi, jeże­li w pod­mio­cie praw­nym dzia­ła wię­cej niż jed­na zakła­do­wa orga­ni­za­cja związ­ko­wa, albo
• przed­sta­wi­cie­la­mi osób świad­czą­cych pra­cę na rzecz pod­mio­tu praw­ne­go, wyło­nio­ny­mi w try­bie przy­ję­tym w pod­mio­cie praw­nym, jeże­li nie dzia­ła w nim zakła­do­wa orga­ni­za­cja związkowa.

Powyż­sze kon­sul­ta­cje trwa­ją nie kró­cej niż 5 dni i nie dłu­żej niż 10 dni od dnia przed­sta­wie­nia przez pod­miot praw­ny pro­jek­tu pro­ce­du­ry zgło­szeń wewnętrznych.

Co zawiera treść procedury zgłoszeń wewnętrznych?

Pro­ce­du­ra zgło­szeń wewnętrz­nych zawie­ra ele­men­ty obli­ga­to­ryj­ne i fakultatywne.

Elementy obligatoryjne procedury zgłoszeń wewnętrznych

Pro­ce­du­ra zgło­szeń wewnętrz­nych musi określać:

1. Wewnętrz­ną jed­nost­kę orga­ni­za­cyj­ną lub oso­bę w ramach struk­tu­ry orga­ni­za­cyj­nej pod­mio­tu praw­ne­go, lub pod­miot zewnętrz­ny, upo­waż­nio­ne przez pod­miot praw­ny do przyj­mo­wa­nia zgło­szeń wewnętrznych.
2. Spo­so­by prze­ka­zy­wa­nia zgło­szeń wewnętrz­nych przez sygna­li­stę wraz z jego adre­sem kore­spon­den­cyj­nym lub adre­sem pocz­ty elek­tro­nicz­nej, zwa­ny­mi dalej “adre­sem do kontaktu”.
3. Bez­stron­ną wewnętrz­ną jed­nost­kę orga­ni­za­cyj­ną lub oso­bę w ramach struk­tu­ry orga­ni­za­cyj­nej pod­mio­tu praw­ne­go, upo­waż­nio­ne do podej­mo­wa­nia dzia­łań następ­czych, włą­cza­jąc w to wery­fi­ka­cję zgło­sze­nia wewnętrz­ne­go i dal­szą komu­ni­ka­cję z sygna­li­stą, w tym wystę­po­wa­nie o dodat­ko­we infor­ma­cje i prze­ka­zy­wa­nie sygna­li­ście infor­ma­cji zwrot­nej; funk­cję tę może peł­nić wewnętrz­na jed­nost­ka orga­ni­za­cyj­na lub oso­ba, o któ­rych mowa w pkt 1, jeże­li zapew­nia­ją bezstronność.
4. Tryb postę­po­wa­nia z infor­ma­cja­mi o naru­sze­niach pra­wa zgło­szo­ny­mi anonimowo.
5. Obo­wią­zek potwier­dze­nia sygna­li­ście przy­ję­cia zgło­sze­nia wewnętrz­ne­go w ter­mi­nie 7 dni od dnia jego otrzy­ma­nia, chy­ba że sygna­li­sta nie podał adre­su do kon­tak­tu, na któ­ry nale­ży prze­ka­zać potwierdzenie.
6. Obo­wią­zek pod­ję­cia, z zacho­wa­niem nale­ży­tej sta­ran­no­ści, dzia­łań następ­czych przez wewnętrz­ną jed­nost­kę orga­ni­za­cyj­ną lub oso­bę, o któ­rych mowa w pkt 3.
7. Mak­sy­mal­ny ter­min na prze­ka­za­nie sygna­li­ście infor­ma­cji zwrot­nej, nie­prze­kra­cza­ją­cy 3 mie­się­cy od dnia potwier­dze­nia przy­ję­cia zgło­sze­nia wewnętrz­ne­go lub — w przy­pad­ku nie­prze­ka­za­nia potwier­dze­nia, o któ­rym mowa w pkt 5 — 3 mie­się­cy od upły­wu 7 dni od dnia doko­na­nia zgło­sze­nia wewnętrz­ne­go, chy­ba że sygna­li­sta nie podał adre­su do kon­tak­tu, na któ­ry nale­ży prze­ka­zać infor­ma­cję zwrotną.
8. Zro­zu­mia­łe i łatwo dostęp­ne infor­ma­cje na temat doko­ny­wa­nia zgło­szeń zewnętrz­nych do Rzecz­ni­ka Praw Oby­wa­tel­skich albo orga­nów publicz­nych oraz — w sto­sow­nych przy­pad­kach — do insty­tu­cji, orga­nów lub jed­no­stek orga­ni­za­cyj­nych Unii Europejskiej.

Elementy fakultatywne procedury zgłoszeń wewnętrznych

Pro­ce­du­ra zgło­szeń wewnętrz­nych może określać:

1. Wska­za­nie naru­szeń, o któ­rych mowa w art. 3 ust. 2 usta­wy o ochro­nie sygna­li­stów, jeże­li pod­miot praw­ny prze­wi­dział moż­li­wość zgła­sza­nia takich naruszeń.
2. Wska­za­nie czyn­ni­ków ryzy­ka odpo­wia­da­ją­cych pro­fi­lo­wi dzia­łal­no­ści pod­mio­tu praw­ne­go, sprzy­ja­ją­cych moż­li­wo­ści wystą­pie­nia okre­ślo­nych naru­szeń pra­wa zwią­za­nych w szcze­gól­no­ści z naru­sze­niem obo­wiąz­ków regu­la­cyj­nych lub innych obo­wiąz­ków okre­ślo­nych w prze­pi­sach pra­wa lub z ryzy­kiem korupcji.
3. Wska­za­nie, że infor­ma­cja o naru­sze­niu pra­wa może być w każ­dym przy­pad­ku zgło­szo­na rów­nież do Rzecz­ni­ka Praw Oby­wa­tel­skich albo orga­nu publicz­ne­go z pomi­nię­ciem pro­ce­du­ry zgło­szeń wewnętrznych.
4. Okre­śle­nie sys­te­mu zachęt do korzy­sta­nia z pro­ce­du­ry zgło­szeń wewnętrz­nych, w przy­pad­ku gdy naru­sze­niu pra­wa moż­na sku­tecz­nie zara­dzić w ramach struk­tu­ry orga­ni­za­cyj­nej pod­mio­tu praw­ne­go, a sygna­li­sta uwa­ża, że nie zacho­dzi ryzy­ko dzia­łań odwetowych.

Sposoby przekazywania zgłoszeń wewnętrznych

Spo­so­by prze­ka­zy­wa­nia zgło­szeń wewnętrz­nych przez sygna­li­stę wraz z jego adre­sem kore­spon­den­cyj­nym lub adre­sem pocz­ty elek­tro­nicz­nej (adre­sem do kon­tak­tu) obej­mu­ją co naj­mniej moż­li­wość doko­ny­wa­nia zgło­szeń ust­nie lub pisemnie.

Wejście w życie procedury zgłoszeń wewnętrznych

Pro­ce­du­ra zgło­szeń wewnętrz­nych wcho­dzi w życie po upły­wie 7 dni od dnia poda­nia jej do wia­do­mo­ści osób wyko­nu­ją­cych pra­cę w spo­sób przy­ję­ty w pod­mio­cie prawnym.

Oso­bie ubie­ga­ją­cej się o pra­cę na pod­sta­wie sto­sun­ku pra­cy lub inne­go sto­sun­ku praw­ne­go sta­no­wią­ce­go pod­sta­wę świad­cze­nia pra­cy lub usług lub peł­nie­nia funk­cji, lub peł­nie­nia służ­by pod­miot praw­ny prze­ka­zu­je infor­ma­cję o pro­ce­du­rze zgło­szeń wewnętrz­nych wraz z roz­po­czę­ciem rekru­ta­cji lub nego­cja­cji poprze­dza­ją­cych zawar­cie umowy.

Rejestr zgłoszeń wewnętrznych

Obowiązki podmiotu prawnego

Pod­miot prawny:

1. Pro­wa­dzi rejestr zgło­szeń wewnętrznych.
2. Jest admi­ni­stra­to­rem danych oso­bo­wych zgro­ma­dzo­nych w reje­strze zgło­szeń wewnętrznych.

Pod­miot praw­ny może upo­waż­nić wewnętrz­ną jed­nost­kę orga­ni­za­cyj­ną lub oso­bę, o któ­rych mowa w art. 25 ust. 1 pkt 1 lub 3 usta­wy o ochro­nie sygna­li­stów, do pro­wa­dze­nia reje­stru zgło­szeń wewnętrznych.

Prawo karne — ochrona sygnalistów

Usta­wo­daw­ca w usta­wie o ochro­nie sygna­li­stów wpro­wa­dził nowe typy prze­stępstw. Usta­wa zawie­ra rów­nież prze­stęp­stwa, któ­re może popeł­nić pra­co­daw­ca na szko­dę sygnalistów.

Uniemożliwianie lub utrudnianie dokonania zgłoszenia

Kto, chcąc, aby inna oso­ba nie doko­na­ła zgło­sze­nia, unie­moż­li­wia jej to lub istot­nie utrud­nia, pod­le­ga grzyw­nie, karze ogra­ni­cze­nia wol­no­ści albo pozba­wie­nia wol­no­ści do roku.

Jeże­li spraw­ca powyż­sze­go czy­nu sto­su­je wobec innej oso­by prze­moc, groź­bę bez­praw­ną lub pod­stęp, pod­le­ga karze pozba­wie­nia wol­no­ści do lat 3.

Podejmowanie działań odwetowych

Kto podej­mu­je dzia­ła­nia odwe­to­we wobec sygna­li­sty, oso­by poma­ga­ją­cej w doko­na­niu zgło­sze­nia lub oso­by powią­za­nej z sygna­li­stą, pod­le­ga grzyw­nie, karze ogra­ni­cze­nia wol­no­ści albo pozba­wie­nia wol­no­ści do lat 2.

Jeże­li spraw­ca powyż­sze­go dzia­ła w spo­sób upo­rczy­wy, pod­le­ga karze pozba­wie­nia wol­no­ści do lat 3.

Ujawnienie tożsamości sygnalisty, osoby pomagającej w dokonaniu zgłoszenia lub osoby powiązanej z sygnalistą

Kto wbrew prze­pi­som usta­wy ujaw­nia toż­sa­mość sygna­li­sty, oso­by poma­ga­ją­cej w doko­na­niu zgło­sze­nia lub oso­by powią­za­nej z sygna­li­stą, pod­le­ga grzyw­nie, karze ogra­ni­cze­nia wol­no­ści albo pozba­wie­nia wol­no­ści do roku.

Naruszenie obowiązku ustanowienia procedury zgłoszeń wewnętrznych

Kto, będąc odpo­wie­dzial­nym za usta­no­wie­nie pro­ce­du­ry zgło­szeń wewnętrz­nych, wbrew prze­pi­som usta­wy pro­ce­du­ry tej nie usta­na­wia lub usta­na­wia ją z istot­nym naru­sze­niem wyni­ka­ją­cych z usta­wy wymo­gów, pod­le­ga karze grzywny.

Prawo pracy

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adw. Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie pro­wa­dzi prak­ty­kę adwo­kac­ką z zakre­su pra­wa pra­cy.

Porady prawne

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka udzie­la Klien­tom porad praw­nych z zakre­su pra­wa pracy.

Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo uzy­skać uma­wia­jąc się z adwo­ka­tem na ter­min spotkania.

Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia fan page‑u Kan­ce­la­rii oraz Insta­gra­ma.

Porady Prawne Online

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie udzie­la porad praw­nych onli­ne, w tym z zakre­su prawa pra­cy. Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo zna­leźć w zakład­ce Pora­dy Praw­ne Online.

Reprezentacja Klienta

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka pro­wa­dzi spra­wy z zakre­su pra­wa pra­cy. Repre­zen­tu­je­my naszych Klien­tów w postę­po­wa­niach sądowych

Stan praw­ny na dzień 7 wrze­śnia 2024 r.

• Face­bo­ok
• Insta­gram
• Google