Oszustwo

Oszu­stwo jest jed­nym z naj­czę­ściej popeł­nia­nych prze­stępstw w kra­ju. Jego ofia­rą może zostać prak­tycz­nie każ­da oso­ba. Poni­żej będą mogli Pań­stwo zapo­znać się z prze­słan­ka­mi prze­stęp­stwa oszustwa.

Oszustwo — definicja przestępstwa

Zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cym pra­wem kar­nym, oszu­stwo jest prze­stęp­stwem popeł­nio­nym przez oso­bę, któ­ra w celu osią­gnię­cia korzy­ści mająt­ko­wej, dopro­wa­dza inną oso­bę do nie­ko­rzyst­ne­go roz­po­rzą­dze­nia wła­snym lub cudzym mie­niem za pomo­cą wpro­wa­dze­nia jej w błąd albo wyzy­ska­nia błę­du lub nie­zdol­no­ści do nale­ży­te­go poj­mo­wa­nia przed­się­bra­ne­go działania.

Oszustwo w orzecznictwie Sądu Najwyższego

Sąd Naj­wyż­szy wie­lo­krot­nie w swo­im orzecz­nic­twie wypo­wia­dał się na temat prze­stęp­stwa oszu­stwa.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. akt III KK 689/18

Dla przy­kła­du moż­na przy­to­czyć wyrok Sądu Naj­wyż­sze­go z dnia 26 lute­go 2020 r., sygn. akt III KK 689/18, w któ­rym stwierdzono:

Rację nale­ży przy­znać skar­żą­ce­mu, że w opi­sie czy­nów przy­pi­sa­nych oskar­żo­ne­mu w zaskar­żo­nym wyro­ku nie zawar­to wszyst­kich zna­mion prze­stęp­stwa oszu­stwa wska­za­nych w art. 286 § 1 KK. Prze­stęp­stwo to popeł­nia bowiem ten tyl­ko, kto w celu osią­gnię­cia korzy­ści mająt­ko­wej, dopro­wa­dza inną oso­bę do nie­ko­rzyst­ne­go roz­po­rzą­dze­nia wła­snym lub cudzym mie­niem za pomo­cą wpro­wa­dze­nia jej w błąd albo wyzy­ska­nia błę­du lub nie­zdol­no­ści do nale­ży­te­go poj­mo­wa­nia przed­się­bra­ne­go dzia­ła­nia. Ozna­cza to, że prze­stęp­stwo oszu­stwa pole­ga na dzia­ła­niu, któ­re­go isto­tą jest wpro­wa­dze­nie w błąd innej oso­by albo wyzy­ska­nie jej błę­du lub nie­zdol­no­ści do nale­ży­te­go poj­mo­wa­nia przed­się­bra­ne­go takie­go dzia­ła­nia spraw­cy. W niniej­szej spra­wie takie­go dzia­ła­nia nie odzwier­cie­dla opis przy­pi­sa­nych A. K. czy­nów. Wpraw­dzie prze­pis art. 286 § 1 KK nie okre­śla spo­so­bów dzia­ła­nia pole­ga­ją­ce­go na wpro­wa­dze­nia w błąd innej oso­by lub wyzy­ska­niu jej błę­du, jed­nak samo zna­mię pod­stęp­ne­go dzia­ła­nia bez wąt­pie­nia musi zostać wska­za­ne w opi­sie przy­pi­sa­ne­go spraw­cy prze­stęp­stwa oszustwa.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt II KK 265/18

Nato­miast w posta­no­wie­niu z dnia 14 maja 2019 r., sygn. akt II KK 265/18, Sąd Naj­wyż­szy stwierdził:

Zacząć trze­ba od zwię­złych uwag natu­ry ogól­nej doty­czą­cych spe­cy­fi­ki prze­stęp­stwa oszu­stwa okre­ślo­ne­go w art. 286 § 1 KK Poję­cie „korzy­ści mająt­ko­wej”, będą­cej celem dzia­ła­nia spraw­cy, jest rozu­mia­ne sze­ro­ko. Cho­dzi o aktu­al­ne i przy­szłe przy­spo­rze­nie mie­nia, ogól­niej – polep­sze­nie sytu­acji mająt­ko­wej. Spraw­ca nie musi dążyć do przy­własz­cze­nia mie­nia, czy­li do uzy­ska­nia nie­go­dzi­wej korzy­ści mająt­ko­wej. Jako stro­nie umo­wy może mu towa­rzy­szyć nawet wola wywią­za­nia się z niej w przy­szło­ści. Wie­lo­krot­nie taka wola jest dekla­ro­wa­na i przyj­mo­wa­na np. przy umo­wach kre­dy­tu czy kup­na – sprze­da­ży z odro­czo­nym ter­mi­nem płat­no­ści. Spraw­cy zamie­rza­ją w przy­szło­ści spła­cić kre­dyt lub zapła­cić za towar. Rzecz jed­nak w tym, że w chwi­li zawie­ra­nia umo­wy wywią­za­nie się z jej warun­ków przez spraw­cę było nie­re­al­ne z powo­du jego sytu­acji mająt­ko­wej, i gdy­by dru­ga stro­na (pokrzyw­dzo­na) zna­ła tę sytu­ację, umo­wy by nie zawar­ła i nie roz­po­rzą­dzi­ła mie­niem. Uczy­ni­ła to jed­nak, bo zosta­ła, jak w tej spra­wie, wpro­wa­dzo­na w błąd przez spraw­cę albo wyzy­skał on jej błęd­ne mnie­ma­nie, co do sytu­acji mająt­ko­wej spraw­cy. Roz­po­rzą­dza­nie mie­niem oka­za­ło się nie­ko­rzyst­ne, ponie­waż spraw­ca nie mógł dotrzy­mać żad­nych ter­mi­nów umo­wy (choć­by z opóź­nie­niem wyko­nał ją). Skry­wa­na przed pokrzyw­dzo­nym przez spraw­cę wie­dza o jego sytu­acji mająt­ko­wej wyklu­cza­ła­by przy­stą­pie­nie pokrzyw­dzo­ne­go do umowy.

Oszustwo — odpowiedzialność karna

Pra­wo kar­ne prze­wi­du­je, że spraw­ca prze­stęp­stwa oszu­stwa pod­le­ga karze pozba­wie­nia wol­no­ści od 6 mie­się­cy do 8 lat.

Nato­miast w przy­pad­ku prze­stęp­stwa mniej­szej wagi spraw­ca prze­stęp­stwa oszu­stwa pod­le­ga karze pozba­wie­nia wol­no­ści do 2 lat.

Ściganie przestępstwa oszustwa

Prze­stęp­stwo oszu­stwa co do zasa­dy jest prze­stęp­stwem ści­ga­nym z urzę­du. Jed­nak, gdy prze­stęp­stwo oszu­stwa zosta­ło popeł­nio­ne na szko­dę oso­by naj­bliż­szej, to ści­ga­nie prze­stęp­stwa oszu­stwa nastę­pu­je wyłącz­nie na wnio­sek oso­by pokrzywdzonej.

Pomoc Prawna Online

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie ofe­ru­je Pań­stwu moż­li­wość uzy­ska­nia pomo­cy praw­nej, w tym z zakre­su pra­wa kar­ne­go za pośred­nic­twem Internetu.

Wię­cej infor­ma­cji uzy­ska­ją Pań­stwo w zakład­ce Pora­dy Praw­ne Onli­ne.

Usługi Kancelarii Adwokackiej z zakresu prawa karnego

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie zapew­nia pomoc praw­ną Klien­tom w spra­wach doty­czą­cych pra­wa kar­ne­go (spraw kar­nych), w tym doty­czą­cych prze­stęp­stwa oszu­stwa

Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo uzy­skać uma­wia­jąc się z adwo­ka­tem na ter­min spotkania.

Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia fan page‑u Kan­ce­la­rii oraz naszej witry­ny.

Stan praw­ny na dzień 27 lute­go 2023 r.