Reklamacja towaru — rękojmia za wady fizyczne przy sprzedaży konsumenckiej

Rekla­ma­cja może być zło­żo­na przez kupu­ją­ce­go w przy­pad­ku, gdy rzecz sprze­da­na posia­da wady fizycz­ne lub wady prawne.

Konsument

Zgod­nie z pra­wem cywil­nym za kon­su­men­ta uwa­ża się oso­bę fizycz­ną doko­nu­ją­cą z przed­się­bior­cą czyn­no­ści praw­nej nie­zwią­za­nej bez­po­śred­nio z jej dzia­łal­no­ścią gospo­dar­czą lub zawo­do­wą. Kon­su­men­tem zatem będzie np. oso­ba kupu­ją­ca na wła­sny uży­tek samo­chód w salo­nie czy też w komi­sie. Kon­su­men­tem nie będzie jed­nak oso­ba kupu­ją­ca samo­chód prze­zna­czo­ny do pro­wa­dze­nia jego przedsiębiorstwa.

Wady fizyczne rzeczy sprzedanej

Jak sta­no­wi pra­wo cywil­ne, sprze­daw­ca odpo­wie­dzial­ny jest wzglę­dem kon­su­men­ta, jeże­li rzecz sprze­da­na ma jakieś wady fizycz­ne lub praw­ne. Przez wadę rze­czy sprze­da­nej nale­ży rozu­mieć jej nie­zgod­ność z umo­wą. Ta nie­zgod­ność może pole­gać m.in. na: 

1. Bra­ku wła­ści­wo­ści, któ­re rzecz tego rodza­ju powin­na mieć ze wzglę­du na cel w umo­wie ozna­czo­ny albo wyni­ka­ją­cy z oko­licz­no­ści lub przeznaczenia.
2. Bra­ku wła­ści­wo­ści, o któ­rych ist­nie­niu sprze­daw­ca zapew­nił kon­su­men­ta w tym przed­sta­wia­jąc prób­kę lub wzór.
3. Nie nada­wa­niu się rze­czy sprze­da­nej do celu, o któ­rym kon­su­ment poin­for­mo­wał sprze­daw­cę przy zawar­ciu umo­wy, a sprze­daw­ca nie zgło­sił zastrze­że­nia co do takie­go przeznaczenia.
4. Wyda­niu kon­su­men­to­wi rze­czy sprze­da­nej w sta­nie niezupełnym.
5. Nie­pra­wi­dło­wym zamon­to­wa­niu lub uru­cho­mie­niu rze­czy sprze­da­nej, jeże­li czyn­no­ści te zosta­ły wyko­na­ne przez sprze­daw­cę lub oso­bę trze­cią, za któ­rą sprze­daw­ca pono­si odpo­wie­dzial­ność, albo przez kon­su­men­ta, któ­ry postą­pił wg instruk­cji otrzy­ma­nej od sprzedawcy. 

Powyż­sze wyli­cze­nie nie jest kata­lo­giem zamknię­tym. Nale­ży rów­nież pamię­tać, że na rów­ni z zapew­nie­niem sprze­daw­cy trak­tu­je się publicz­ne zapew­nie­nia pro­du­cen­ta lub jego przed­sta­wi­cie­la, oso­by któ­ra wpro­wa­dza rzecz do obro­tu w zakre­sie swo­jej dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej, oraz oso­by, któ­ra przez umiesz­cze­nie na rze­czy sprze­da­nej swo­jej nazwy, zna­ku towa­ro­we­go lub inne­go ozna­cze­nia odróż­nia­ją­ce­go przed­sta­wia się jako producent.

Wada fizyczna a wada prawna

Zgod­nie z pra­wem cywil­nym, rzecz sprze­da­na posia­da wadę praw­ną wte­dy, gdy sta­no­wi ona wła­sność oso­by trze­ciej, jest obcią­żo­na pra­wem oso­by trze­ciej, albo ogra­ni­cze­nie w korzy­sta­niu lub roz­po­rzą­dza­niu rze­czą wyni­ka z decy­zji lub orze­cze­nia wła­ści­we­go organu.

Nato­miast pozo­sta­łe wady sta­no­wią wady fizycz­ne rze­czy sprzedanej.

Reklamacja — odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi

Sprze­daw­ca pono­si odpo­wie­dzial­ność z tytu­łu rękoj­mi za wady fizycz­ne, któ­re ist­nia­ły w chwi­li przej­ścia nie­bez­pie­czeń­stwa na kupu­ją­ce­go lub wyni­kły z przy­czy­ny tkwią­cej w rze­czy sprze­da­nej w tej samej chwi­li. Tym momen­tem zazwy­czaj będzie chwi­la fizycz­ne­go prze­ka­za­nia rze­czy sprze­da­nej kon­su­men­to­wi. Zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cym pra­wem cywil­nym ist­nie­je domnie­ma­nie praw­ne, zgod­nie z któ­rym jeśli wada fizycz­na zosta­ła stwier­dzo­na przed upły­wem roku od dnia wyda­nia rze­czy sprze­da­nej, to wada lub jej przy­czy­na ist­nia­ła w chwi­li przej­ścia nie­bez­pie­czeń­stwa na kon­su­men­ta. Stro­ny umo­wy sprze­da­ży kon­su­menc­kiej mogą odpo­wie­dzial­ność sprze­daw­cy z tytu­łu rękoj­mi zawsze roz­sze­rzyć. Nato­miast ogra­ni­czyć lub wyłą­czyć odpo­wie­dzial­ność z tytu­łu rękoj­mi stro­ny umo­wy kon­su­menc­kiej mogą tyl­ko w ści­śle okre­ślo­nych prze­pi­sa­mi pra­wa przy­pad­kach. Nale­ży rów­nież zazna­czyć, że wyłą­cze­nie lub ogra­ni­cze­nie odpo­wie­dzial­no­ści sprze­daw­cy z tytu­łu rękoj­mi jest bez­sku­tecz­ne, jeśli sprze­daw­ca zata­ił pod­stęp­nie wadę przed kon­su­men­tem.

Reklamacja — uprawnienia konsumenta z tytułu rękojmi

Kon­su­ment w celu docho­dze­nia swo­ich praw przed sprze­daw­cą ma do dys­po­zy­cji kil­ka upraw­nień. Po pierw­sze, kon­su­ment może żądać od sprze­daw­cy wymia­ny zaku­pio­nej rze­czy na wol­ną od wad albo usu­nię­cia wady. Sprze­daw­ca, co do zasa­dy, jest wte­dy zobo­wią­za­ny wymie­nić rzecz wadli­wą na wol­na od wad lub usu­nąć wadę w roz­sąd­nym cza­sie bez nad­mier­nych nie­do­god­no­ści dla kon­su­men­ta.

Kon­su­ment może rów­nież zło­żyć oświad­cze­nie o obni­że­niu ceny albo odstą­pie­niu od umo­wy. Sprze­daw­ca może jed­nak zamiast tych rosz­czeń doko­nać nie­zwłocz­nej i bez nad­mier­nej nie­do­god­no­ści dla kon­su­men­ta wymia­ny rze­czy wadli­wej na wol­ną od wad lub doko­nać napra­wy rze­czy wadli­wej. Nale­ży jed­nak pamię­tać, że sprze­daw­ca w sytu­acji zło­że­nia przez kon­su­men­ta oświad­cze­nia o obni­że­niu ceny albo o odstą­pie­niu od umo­wy nie może doko­nać napra­wy wadli­wej rze­czy lub jej wymia­ny na rzecz wol­ną od wad, gdy rzecz ta była już wymie­nia­na lub napra­wia­na przez sprze­daw­cę albo sprze­daw­ca nie uczy­nił zadość obo­wiąz­ko­wi wymia­ny rze­czy na wol­ną od wad lub usu­nię­cia wady. 

Kon­su­ment może odstą­pić od umo­wy wyłącz­nie, gdy wada była istot­na, zaś obni­żo­na cena powin­na pozo­sta­wać w takiej pro­por­cji do ceny wyni­ka­ją­cej z umo­wy, w jakiej war­tość rze­czy z wadą pozo­sta­je do war­to­ści rze­czy bez wady.

Jeśli kon­su­ment zażą­dał wymia­ny rze­czy wadli­wej na nową wol­ną od wad lub usu­nię­cia wady albo zło­żył oświad­cze­nie o obni­że­niu ceny, okre­śla­jąc kwo­tę, o któ­rą cena ma być obni­żo­na, a sprze­daw­ca nie usto­sun­ko­wał się do tego żąda­nia w ter­mi­nie 14 dni, to uwa­ża się, że sprze­daw­ca uznał przed­mio­to­we żąda­nie za uza­sad­nio­ne.

Sprze­daw­ca ma praw­ny obo­wią­zek przy­jąć od kon­su­men­ta rzecz wadli­wą w przy­pad­ku wymia­ny rze­czy na wol­ną od wad lub odstą­pie­nia przez kon­su­men­ta od umo­wy.

W przy­pad­ku zamon­to­wa­nia rze­czy wadli­wej kon­su­ment ma pra­wo żąda­nia od sprze­daw­cy demon­ta­żu i ponow­ne­go zamon­to­wa­nia rze­czy po doko­na­niu wymia­ny na wol­ną od wad lub usu­nię­cia wady. W razie nie­wy­ko­na­nia przez sprze­daw­cę tego obo­wiąz­ku kon­su­ment jest upo­waż­nio­ny do doko­na­nia tych czyn­no­ści na koszt i nie­bez­pie­czeń­stwo sprzedawcy.

W przy­pad­ku dostar­cze­nia rze­czy kon­su­men­to­wi w czę­ściach (par­tiach), a sprze­daw­ca mimo żąda­nia kon­su­men­ta nie dostar­czył zamiast rze­czy wadli­wych takiej samej ilo­ści rze­czy wol­nych od wad, to kon­su­ment może od umo­wy odstą­pić tak­że co do czę­ści rze­czy, któ­re ma ją być dostar­czo­ne rów­nież póź­niej.

W sytu­acji, gdy spo­śród rze­czy sprze­da­nych tyl­ko nie­któ­re są wadli­we i dają się odłą­czyć od rze­czy wol­nych od wad, bez szko­dy dla obu stron, to upraw­nie­nie kon­su­men­ta do odstą­pie­nia od umo­wy ogra­ni­cza się do rze­czy wadli­wych.

Reklamacja — roszczenie konsumenta o naprawienie szkody

W przy­pad­ku, gdy kon­su­ment zło­żył oświad­cze­nie o odstą­pie­niu od umo­wy albo obni­że­niu ceny, może on żądać od sprze­daw­cy napra­wie­nia szko­dy, któ­rą poniósł przez to, że zawarł umo­wę, nie wie­dząc o ist­nie­niu wady. Kon­su­ment może żądać zwro­tu kosz­tów zawar­cia umo­wy, kosz­tów ode­bra­nia, prze­wo­zu, prze­cho­wa­nia i ubez­pie­cze­nia rze­czy oraz zwro­tu doko­na­nych nakła­dów w takim zakre­sie, w jakim nie odniósł korzy­ści z tych nakła­dów. Szko­da nie musi być następ­stwem oko­licz­no­ści, za któ­re sprze­daw­ca pono­si odpo­wie­dzial­ność. Powyż­sze zasa­dy sto­su­je się odpo­wied­nio w razie dostar­cze­nia rze­czy wol­nej od wad zamiast rze­czy wadli­wej albo usu­nię­cia wady przez sprzedawcę. 

Zwolnienie sprzedawcy od odpowiedzialności z tytułu rękojmi

Sprze­daw­ca jest jed­nak zwol­nio­ny z odpo­wie­dzial­no­ści z tytu­łu rękoj­mi w przy­pad­ku, gdy:

1. Kon­su­ment wie­dział o wadzie w chwi­li zawar­cia umowy.
2. Rzecz sprze­da­na nie ma wła­ści­wo­ści wyni­ka­ją­cych z publicz­nych zapew­nień pro­du­cen­ta lub jego przed­sta­wi­cie­la, oso­by któ­ra wpro­wa­dza rzecz do obro­tu w zakre­sie swo­jej dzia­łal­no­ści gospo­dar­czej, oraz oso­by, któ­ra przez umiesz­cze­nie na rze­czy sprze­da­nej swo­jej nazwy, zna­ku towa­ro­we­go lub inne­go ozna­cze­nia odróż­nia­ją­ce­go przed­sta­wia się jako pro­du­cent, jeże­li zapew­nień tych nie znał ani, oce­nia­jąc roz­sąd­nie, nie mógł znać albo nie mogły one mieć wpły­wu na decy­zję kon­su­men­ta o zawar­ciu umo­wy sprze­da­ży, albo gdy ich treść zosta­ła spro­sto­wa­na przed zawar­ciem umowy.

Reklamacja — wygaśnięcie uprawnień konsumenta z tytułu rękojmi

Kon­su­ment posia­da rosz­cze­nie z tytu­łu rękoj­mi wobec sprze­daw­cy, jeże­li wada fizycz­na zaku­pio­nej rze­czy zosta­nie stwier­dzo­na przed upły­wem 2 lat, a gdy cho­dzi o wady nie­ru­cho­mo­ści — przed upły­wem 5 lat od wyda­nia rze­czy kon­su­men­to­wi. W przy­pad­ku zaku­pu uży­wa­nej rze­czy rucho­mej, to odpo­wie­dzial­ność sprze­daw­cy może zostać ogra­ni­czo­na, nie mniej niż do roku od dnia wyda­nia rze­czy kon­su­men­to­wi. Rosz­cze­nie o usu­nię­cie wady lub wymia­nę rze­czy sprze­da­nej na wol­ną od wad przedaw­nia się z upły­wem roku, licząc od dnia stwier­dze­nia wady. Ter­min ten nie może jed­nak się zakoń­czyć przed upły­wem 2 lat — w przy­pad­ku rze­czy rucho­mej — lub przed upły­wem 5 lat — w przy­pad­ku nie­ru­cho­mo­ści. Bieg powyż­sze­go rocz­ne­go ter­mi­nu przedaw­nie­nia nie może rów­nież się zakoń­czyć  przed upły­wem ter­mi­nu odpo­wie­dzial­no­ści sprze­daw­cy za uży­wa­ne rze­czy rucho­me. W okre­sie bie­gu przedaw­nie­nia kon­su­ment może zło­żyć oświad­cze­nie o odstą­pie­niu od umo­wy albo o obni­że­niu ceny z powo­du wady rze­czy sprze­da­nej. W przy­pad­ku, gdy kon­su­ment żądał wymia­ny rze­czy na wol­ną od wad lub usu­nię­cia wady, to bieg ter­mi­nu do zło­że­nia oświad­cze­nia o odstą­pie­niu od umo­wy albo obni­że­niu ceny roz­po­czy­na się z chwi­lą bez­sku­tecz­ne­go ter­mi­nu do wymia­ny rze­czy lub usu­nię­cia wady. Jeże­li zaś okre­ślo­ny przez sprze­daw­cę lub pro­du­cen­ta ter­min przy­dat­no­ści rze­czy do uży­cia koń­czy się po upły­wie 2 lat od dnia wyda­nia rze­czy kon­su­men­to­wi, to sprze­daw­ca odpo­wia­da z tytu­łu rękoj­mi za wady fizycz­ne tej rze­czy przed upły­wem tego ter­mi­nu.

Jeśli kon­su­ment docho­dził przed sądem lub albo sądem polu­bow­nym jed­ne­go z upraw­nień z tytu­łu rękoj­mi, to ter­min do wyko­na­nia innych upraw­nień jemu przy­słu­gu­ją­cych ule­ga zawie­sze­niu do cza­su pra­wo­moc­ne­go zakoń­cze­nia postę­po­wa­nia. To samo doty­czy postę­po­wa­nia media­cyj­ne­go z tym zastrze­że­niem, że ter­min przedaw­nie­nia zaczy­na biec od dnia odmo­wy przez sąd zatwier­dze­nia ugo­dy zawar­tej przed media­to­rem lub bez­sku­tecz­ne­go zakoń­cze­nia media­cji.

Jeże­li sprze­daw­ca wadę rze­czy sprze­da­nej pod­stęp­nie zata­ił, to upływ ter­mi­nu do stwier­dze­nia wady nie wyłą­cza wyko­na­nia upraw­nień z tytu­łu rękoj­mi.

Usługi Kancelarii Adwokackiej Adwokat Damian Murdza w Rzeszowie z zakresu spraw reklamacyjnych

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie repre­zen­tu­je swo­ich klien­tów w spra­wach cywil­nych, w tym w spra­wach o rekla­ma­cję zaku­pio­ne­go towa­ru. Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza z sie­dzi­bą w Rze­szo­wie repre­zen­tu­je swo­ich klien­tów zarów­no na eta­pie postę­po­wa­nia rekla­ma­cyj­ne­go, jak i postę­po­wa­nia sądowego. 

Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo uzy­skać uma­wia­jąc się z adwo­ka­tem na ter­min spotkania.

Zachę­ca­my rów­nież do odwie­dza­nia fan page‑u Kan­ce­la­rii oraz naszej witry­ny.

Porady Prawne Online

Kan­ce­la­ria Adwo­kac­ka Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie udzie­la porad praw­nych onli­ne, w tym porad praw­nych z zakre­su pra­wa cywil­ne­go, a w szcze­gól­no­ści doty­czą­cych spraw rekla­ma­cyj­nych. Wię­cej infor­ma­cji mogą Pań­stwo zna­leźć w zakład­ce Pora­dy Praw­ne Online.

Bezpłatne porady prawne

Klien­ci Kan­ce­la­rii Adwo­kac­kiej Adwo­kat Damian Mur­dza w Rze­szo­wie mogą uzy­skać od adwo­ka­ta bez­płat­ną pomoc praw­ną z zakre­su pra­wa cywil­ne­go, a w szcze­gól­no­ści w spra­wach doty­czą­cych rekla­ma­cji towa­ru. Wię­cej infor­ma­cji w zakład­ce Bez­płat­ne pora­dy praw­ne.

Stan praw­ny na dzień 9 stycz­nia 2023 r.